Xác định ngõ đi chung giữa các chủ thể sử dụng đất

Câu hỏi:

Năm 1980, gia đình tôi được chính quyền địa phương cấp cho khu đất có diện tích 360 m2 làm nhà ở. Để vào khu đất đó phải đi bằng đường bờ mương vừa xa, vừa bé nên bố tôi đã xin chính quyền làm một đoạn ngõ băng qua ruộng của xã có chiều dài khoảng 75 m, rộng 2,0 m bắt vào đường liên xã để thuận tiện cho gia đình đi lại.

Chính quyền địa phương đã đồng ý và bố tôi đã bỏ công, bỏ tiền thuê người đắp đất, rải đá, đổ bể tông làm thành ngõ. Năm 1993, có cán bộ địa chính của xã đến nhà tôi đo vẽ nhưng bố mẹ tôi không có ở nhà và trong trích đo thửa đất của gia đình tôi không thể hiện bất kỳ ngõ nào đi vào.

Đầu tháng vừa rồi, gia đình tôi đang tiến hành làm cổng ở đầu ngõ để đảm bảo an ninh nhưng trưởng thôn đến nhà tôi bảo có đơn kiến nghị, ngăn cản không cho nhà tôi làm cổng với lý do đây là ngõ đi chung của làng.

Gia đình tôi đã viết đơn kiến nghị lên xã, kèm theo ý kiến của các hộ xung quanh, ý kiến của cựu trưởng thôn và cán bộ địa chính cũ chứng thực việc chính quyền địa phương đã cấp đất cho gia đình tôi làm ngõ đi riêng và gia đình tôi đã bỏ công, bỏ của ra làm ngõ.

Chính quyền xã không tiếp nhận đơn và khẳng định đó là ngõ đi chung với lý do trong trích đo thửa đất của gia đình tôi vào năm 1993 không thể hiện ngõ đi. Kính mong quý Công ty giải đáp giúp tôi:

1. Ngõ đi hiện nay gia đình tôi đang sử dụng có phải là ngõ đi chung không?

2. Nếu là ngõ đi chung, gia đình tôi có được đền bù quyền lợi gì không

Trả lời:

Chào bạn, câu hỏi của bạn thuộc lĩnh vực tư vấn Luật Dân sự, với câu hỏi này, Luật Hoàng Phi xin trả lời như sau:

Về câu hỏi của bạn đó là ngõ mà gia đình bạn làm có phải ngõ đi chung hay không? về quy định của pháp luật thì cũng không có quy định cụ thể về ngõ đi chung, tuy nhiên có thể hiểu ngõ đi chung là trong trường hợp khi một bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản khác mà không có lối đi ra đường công cộng thì sẽ có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc đó dành cho mình một lối đi trên phần đất của họ để tiện việc đi lại, và lối đi đó sẽ là lối đi chung của người mà có bất động sản bị vây bọc và người sở hữu bất động sản liền kề nó. Như điều 254 Bộ luật dân sự năm 2015 đã quy định:

Thế nào là ngõ đi chung?

Điều 254. Quyền về lối đi qua

“1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.

3. Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù”.

Áp dụng và vấn đề của bạn, chúng tôi có thể phân tra những trường hợp sau:

Trường hợp 1: Chúng ta hiểu lối đi chung là lối đi chung của nhiều hộ gia đình khi phải qua lối đi đó thì họ mới ra được đường công cộng. Như vậy, Khi không có hộ nào bị vây bọc bởi bất động sản của nhà bạn và họ không bắt buộc phải đi qua bất động sản của nhà bạn thì mới ra được đường công cộng thì lối đi đó sẽ không phải lối đi chung. Và như vậy, trong trường hợp này, chính quyền xã xác định đó là ngõ đi chung là sai và nếu đã có giấy tờ về việc chuyển nhượng, hoặc xin được xây ngõ trên mảnh đất đó thì gia đình bạn hoàn toàn có quyền được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất đó.

 Trường hợp 2: Khi có bất động sản bị vây bọc và hộ dân trong bất động sản đó bắt buộc phải đi qua ngõ của nhà bạn thì mới ra được đường công cộng thì ngõ đi được coi là ngõ đi chung (của gia đình bạn và của hộ bị vây bọc). và như vậy, việc xác định đây là ngõ đi chung có yếu tố quyết định đến việc gia đình bạn sẽ nhận được gì khi mà đã bỏ tiền ra để làm ngõ, xây ngõ. Về vấn đề này cũng đã được quy định tại Bộ Luật dân sự năm 2015:

Điều 254. Quyền về lối đi qua

“1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi”.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Như vậy, nếu đó là ngõ đi chung thì gia đình bạn sẽ được những người đi qua ngõ đó đền bù những khoản chi phí hợp lý như tiền công thuê người, đắp đất, rải đá..xây ngõ trên cơ sở thỏa thuận giữa cả hai bên sao cho phù hợp nhất với lợi ích của các bên.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi theo thông tin sau: