Nghĩa vụ trả nợ khi mất khả năng thanh toán

Anh trai em đã trả được 9 tháng nhưng sau đó bị tai nạn giao thông và phải nằm điều trị gần 2 tháng ở bệnh viện. Do bị trấn thương sọ não, nên trong 4-5 tháng đầu anh trai em gần như không nhớ được các sự kiện gần đó. Thậm trí thời gian đầu còn không nhận ra người nhà. Phía bên công ty home credit liên tục gọi điện cho người nhà yêu cầu thanh toán tiền. Nhưng gia đình em không hề biết đến hợp đồng đó và thời gian này cũng đang phải lo vay mượn để chi phí tiền thuốc thang, viện phí cho anh trai em. Khoảng 3 tháng sau, nhân viên công ty gửi về gia đình bản thanh toán nợ xấu, yêu cầu phải thanh toán nếu không sẽ kiện ra tòa. Gia đình em mặc dù đang rất khó khăn về tài chính, bản thân anh trai em cũng đang có ảnh hưởng xấu đến thần kinh, chưa thể đi làm và cũng khỗng có thu nhập. Nhưng vì thấy nói kiện ra tòa nên cũng sợ hãi, cố đi vay mượn về trả cho nhân viên công ty 8.000.000 vnd (tổng số tiền đã thanh toán là hơn 22.000.000 vnd) số còn lại xin trả theo hàng tháng, mỗi tháng là 2.000.000 vnd. Vì vậy, em xin nhờ văn phòng luật sư tư vấn giúp em: Hiện tại gia đình em đã thanh toán được hơn 22.000.000 vnd (bằng số tiền vay theo hợp đồng), nếu gia đình em không thanh toán nốt số tiền còn lại theo giấy báo của công ty (hơn 22 triệu nữa) thì có bị công ty kiện tòa không ạ. Và nếu bị kiện thì gia đình em có sao không ạ. 

Câu hỏi được biên tập từ chuyên mục tư vấn luật Dân sự của Công ty luật Đại Kim

>> Luật sư  tư vấn pháp luật Dân sự, gọi:  0948 596 388

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi thắc mắc đến Công ty Luật Đại Kim, căn cứ vào những thông tin bạn cung cấp xin được tư vấn cho bạn như sau

1. Cơ sở pháp lý: 

Bộ luật dân sự năm 2015

2. Luật sư tư vấn:

Điều 463 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hợp đồng vay tài sản như sau: "Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định."

Điều 466 Bộ luật này quy định về nghĩa vụ trả nợ của bên vay: 

"1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc luật có quy định khác.

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thoả thuận khác."

Theo đó, bên vay có nghĩa vụ trả đủ tiền khi đến hạn. Trường hợp vay có lãi suất mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đủ thì bên vay phải trả lãi theo quy định tại Khoản 5 Điều 466 Bộ luật dân sự 2015.

Điều 351 Bộ luật dân sự quy định về trách nhiệm dân sự do vi phạm nghĩa vụ dân sự: 

"1. Bên có nghĩa vụ mà vi phạm nghĩa vụ thì phải chịu trách nhiệm dân sự đối với bên có quyền.

Vi phạm nghĩa vụ là việc bên có nghĩa vụ không thực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn, thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ hoặc thực hiện không đúng nội dung của nghĩa vụ.

2. Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

3. Bên có nghĩa vụ không phải chịu trách nhiệm dân sự nếu chứng minh được nghĩa vụ không thực hiện được là hoàn toàn do lỗi của bên có quyền."

Như vậy, trong trường hợp anh của bạn không trả tiền đúng hạn là do sự kiện bất khả kháng, đó là bị tai nạn. Do đó, nếu trong hợp đồng không có thỏa thuận khác thì anh bạn không phải chịu trách nhiệm dân sự. Hơn nữa, nếu trong hợp đồng vay tiền đó không có điều khoản nào quy định gia đình người vay tiền có nghĩa vụ trả tiền thay khi người vay tiền không trả được thì bên cho vay không có quyền yêu cầu gia đình bạn thực hiện nghĩa vụ trả tiền. Trường hợp nếu trong hợp đồng có quy định thì gia đình bạn phải thực hiện đúng thỏa thuận của hai bên, có nghĩa gia đình bạn phải trả tiền trong đó có cả tiền lãi. Nếu không thực hiện nghĩa vụ trả tiền, bên cho vay có quyền khởi kiện ra Tòa án yêu cầu bên vay thực hiện đúng nghĩa vụ.

Trên đây là tư vấn của Luật Đại Kim về Nghĩa vụ trả nợ khi mất khả năng thanh toán. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại số: 0948 596 388 để được giải đáp.

Rất mong nhận được sự hợp tác!

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật Dân sự - Công ty luật Đại Kim